Heb je ooit gehoord van afschrijven? En samen met afschrijven heb je misschien in één adem ook al gehoord over investeringen en vaste activa. Geen idee waar dit allemaal over gaat? Geen zorgen, na het lezen van deze blogpost zal alles duidelijk zijn.
Wat zijn investeringen?
Laten we beginnen bij het begin. Wil je weten hoe het zit met afschrijvingen, dan moet je eerst weten wat een investering is. Wanneer je als kleine ondernemer een investering doet, zoals bijvoorbeeld het aanschaffen van een nieuwe computer, een toestel, meubilair of een auto, dan zijn dat zogenaamde vaste activa. Vaste activa zijn de bezittingen die langere tijd meegaan en bijdragen aan jouw onderneming. Ze zijn van waarde voor jouw onderneming en worden niet meteen verbruikt of verkocht.
Hoe bepaal je of iets een investering is of niet?
Zoals heel vaak in de boekhouding moeten we zeggen: ‘dat hangt er een beetje van af’. Daar zijn met andere woorden geen duidelijke regels voor. De prijs waarvoor je iets aankoopt is al een indicatie. Gaat het om een iets duurdere aankoop en over iets dat je langere tijd gaat gebruiken, dan kan je dit als investering beschouwen.
Kleinere zaken zoals bijvoorbeeld een toetsenbord, gebruik je ook wel over meerdere jaren, maar omdat de aankoopprijs niet zo hoog ligt, ga je dit niet als investering aanmerken.
Wat is afschrijven en wat zijn afschrijvingen?
Nu je weet wat investeringen en vaste activa zijn, kunnen we het over afschrijvingen gaan hebben. Afschrijven is een manier om de kosten van een investering te spreiden over de tijd dat je deze gebruikt in jouw bedrijf. Stel, je koopt een printer van € 1.000 die je verwacht vijf jaar te gebruiken. In plaats van in het eerste jaar meteen € 1.000 als kosten toe te voegen, wat ook jouw winst in één keer veel zou verlagen, ga je elk jaar € 200 afschrijven. Je kan dan zeggen dat de investering in jouw boekhouding elk jaar €200 in waarde vermindert. De zogenaamde ‘boekwaarde’ van jouw investering vermindert elk jaar dus met € 200, tot het uiteindelijk in jouw boekhouding 0 euro waard is.
Waarvoor dient een afschrijvingstabel?
In een afschrijvingstabel hou je het overzicht bij van alle investeringen die je gedaan hebt, wanneer en voor welk bedrag je deze hebt aangekocht, het aantal jaren dat je ze gaat gebruiken, de afschrijvingen die al gedaan werden, en de jaarlijkse afschrijving.
Door de afschrijvingen die al gedaan werden af te trekken van het aankoopbedrag, kan je voor elke investering gaan bepalen wat de waarde ervan is in jouw boekhouding, ook wel de boekwaarde genoemd.
Een voorbeeld om het te verduidelijken
Stel dat je een nieuwe computer aankoopt, en dat die € 3.000 heeft gekost. Je schat zijn levensduur op 3 jaar. Dat betekent dat je de prijs van de computer gelijk verdeelt over de 3 jaar. Om de jaarlijkse afschrijving te berekenen, deel je de aankoopprijs van de computer door het aantal jaren dat het wordt afgeschreven. In dit geval is dat € 3.000 / 3 jaar = € 1.000 per jaar. Dit bedrag wordt dan afgetrokken van de waarde van de computer in jouw boekhouding.
Na het eerste jaar is hij dus nog € 2.000 waard in jouw boekhouding, na het 2e jaar € 1.000 en na het 3e jaar € 0.
De jaarlijkse afschrijving voeg je dan ook toe als kost. Je gaat dus elk jaar jouw winst verlagen met € 1.000, in plaats van in 1 keer € 3.000 toe te voegen in het jaar van aankoop.
Hoe bepaal je de gebruiksduur van investeringen?
Je mag niet zomaar gaan kiezen over welke termijn je een investering afschrijft. Daarvoor bestaan richtlijnen van de fiscus. Dit zijn de voornaamste afschrijvingstermijnen waarmee je rekening moet houden:
Gebouwen: 33 jaar = 3% afschrijving per jaar
Meubilair en machines: 10 jaar = 10% afschrijving per jaar
Auto’s: 5 jaar = 20% afschrijving per jaar
Laptop, telefoon, ander klein materiaal: 3 jaar = 33% afschrijving per jaar
Wat als je de investering ook privé gebruikt?
Het kan gebeuren dat je een aankoop doet, een nieuwe computer bijvoorbeeld zoals het voorbeeld hierboven, en dat je die ook privé gebruikt. In dat geval moet je de afschrijving gaan beperken tot het professionele gebruik.
Om verder te gaan met het voorbeeld, stel dat je die computer van € 3.000 euro voor 80% professioneel gebruikt, dan kan je jaarlijks geen €1.000 euro maar slechts 80% daarvan, of 800 euro gaan afschrijven.
Waarom zijn afschrijvingen zo belangrijk?
Het is belangrijk dat je de regels kent rond investeringen en afschrijven, omdat ze een belangrijke rol spelen wanneer je investeringen aankoopt of verkoopt. Anders kan je voor onaangename verrassingen komen te staan.
Stel bijvoorbeeld dat je op het einde van het jaar die computer van € 3.000 aankoopt, omdat je denkt dat je op die manier je winst met € 3.000 kan verlagen, dan ben je verkeerd. Aangezien je de computer moet afschrijven, ga je je winst niet met € 3.000 verlagen, maar slechts met €1.000, waardoor je dus een hogere belastingafrekening zal krijgen dan verwacht.
Ook wanneer je een investering verkoopt, zijn er gevolgen. Op het moment dat je dat doet, moet je namelijk gaan kijken naar de boekwaarde van jouw investering. Is die lager dan de verkoopprijs? Dan wordt het verschil hierop beschouwd als winst en betaal je er dus belastingen op. Is de boekwaarde hoger dan de verkoopprijs, dan wordt dit afgetrokken als verlies.
Nog vragen?
Heb je nog vragen over afschrijvingen in een eenmanszaak? In de maandelijkse Q&A kan je terecht met al jouw vragen rond boekhouding of belastingen. Schrijf je in via deze link.